ارتباطات الکترونیک بین موسسات تجاری چیز تازه‌ای نیست، بلکه سالها به شکل تبادل الکترونیکی اطلاعات (EDI=Electronic Data Interchange) که توسط شبکه‌ها(VAN=value added networks) پشتیبانی می‌شدند و از طریق خطوط تلفن اختصاصی عمل میکردند، وجود داشته است.
غالباً به منظور جابجایی الکترونیکی اسناد تجاری مرسوم (فاکتور و ...) استفاده میشود. در واقع منظور از EDI تجارت بدون کاغذ می‌باشد. تعریفی که برای EDI ارایه شده است چنین است: «انتقال اطلاعات تجاری سازماندهی شده توسط استانداردهای اطلاع‌رسانی مورد توافق از یک سیستم کامپیوتری به سیستم کامپیوتری دیگر از طریق تجهیزات الکترونیکی». ارایه توضیح مختصری درباره این تعریف، به درک موضوع کمک قابل توجهی خواهد کرد.
منظور از «اطلاعات تجاری سازماندهی شده» استفاده از روشی دقیق، قابل فهم و مورد قبول برای جمع‌آوری اطلاعات است. این قبیل اطلاعات شامل: کد کالا، قیمت پایه، محل تحویل کالا و سایر مواردی می‌باشد که یک سفارش خرید یا یک صورتحساب را تشکیل می‌دهد. صورتحساب‌های دو شرکت مختلف، معمولاً با هم تفاوت دارند. ممکن است جای قرار گرفتن اسم مشتری و یا آدرس او تفاوت داشته باشند و یا تاریخ به شکلهای مختلفی نوشته شود. عبارت «استانداردهای اطلاع‌رسانی مورد توافق» بیان میکند که اختلافهای موجود بین صورتحسابها با تعیین یک روش مورد توافق و ثابت برای ارایه اطلاعات به حداقل خواهد رسید. تاکنون تلاشهای گسترده‌ای برای تدوین این استانداردها در سطح بین‌المللی انجام شده است.عبارت “از یک سیستم کامپیوتری به دیگری" بیانگر این است که دو سیستم میتوانند در دو سازمان مجزا و یا در یک سازمان قرار داشته باشند. در واقع از EDI برای ارتباطات درون سازمانی نیز استفاده میشود. عبارت «از طریق تجهیزات الکترونیکی» نیز بیان میکند که هیچ گونه مداخله انسانی در این مبادله وجود ندارد. تا سالها EDI تنها شکل قابل تصور از تجارت الکترونیک بود اما رشد و گسترش شبکه جهانی اینترنت و ابداع وب به کلی مفاهیمی را که در این زمینه وجود داشت متحول کرد. با به وجود آمدن تبادل الکترونیکی داده‌ها، حوزه استفاده تجارت الکترونیک از شرکتهای بزرگ و موسسه‌های مالی به کارخانه‌ها، خرده فروشها، شرکتهای خدماتی و .... و حتی تا رزرو بلیت در آژانسهای مسافرتی و فروش اجناس دست دوم گسترش یافت. استفاده از تجارت الکترونیک در حدود 1970 با نوآوری‌هابی نظیر انتقال الکترونیکی سرمایه که در آن سرمایه‌ها را می‌توان به صورت الکترونیکی جابجا نمود گسترش یافت.
یک سیستم انتقال سرمایه به مجموعه‌ای از فعالیتها اطلاق میشود که به وسیله بانکها و موسسه‌های دیگر از قبیل اتاقهای پایاپای جهت انتقال منابع بین بانکها انجام می‌گیرد، تا همین اواخر سیستم مزبور کاملاً بر اساس اسناد کاغذی عمل می‌کرد و با توسعه آن در زمان، جهت انتقال منابع داخلی و بین‌المللی به تدریج دارای چهارچوب و استانداردهای مشخصی گردیده بود. این وضعیت هنگامی تغییر نمود که اطلاعات مربوط به دستور انتقال سرمایه بر اساس اسناد کاغذی، توانست به یک سری دستورات کد شده و ماشینی تبدیل شود. با توسعه شبکه‌های جدید ایجاب می‌نمود تا پیامها به صورت استانداردهای خاصی مبادله گردند. استفاده از این فناوری به شرکتهای بزرگ و موسسه‌های مالی محدود میشد.
با پیشرفت اینترنت وب موجبات ابداع تجارت الکترونیک به مفهوم امروزی فراهم شد. بنیان شبکه اینترنت در ابتدا ایجاد شبکه‌ای بود که تمرکز موجود در کامپیوترهای کشورهای عضو پیمان ناتو از بین برود تا در صورت حمله احتمالی شوروی سابق به این مراکز دیگر پایگاهها به کار خود ادامه دهند. بعدها در سال 1969 چهار دانشگاه ایالات متحده به این شبکه پیوستند و کم‌کم اینترنت وارد اولین مرحله خود یعنی مرحله نظامی شد.
در ادامه دانشگاهیان به این نتیجه رسیدند که میتوانند از اینترنت برای رسیدن به اهداف آکادمیک خود بهره گیرند. با آمدن وب تقریباً تمام ویژگیهای دوره آکادمیک به جز پست الکترونیک منسوخ شد. برای کار کردن با وب نیازی به دانش کامپیوتر چندانی نبود. با فراگیر شدن وب، شرکتها و صنایع هم برای کسب و کار نگاه خود را متوجه اینترنت کردند و به این ترتیب دوره تجاری اینترنت آغاز شد و استفاده از تجارت الکترونیک به سرعت گسترش یافت. یکی از دلایل این گسترش، توسعه شبکه های جدید، پروتکلها و نرم‌افزارهای کاربردی بوده است و دلیل دیگر افزایش رقابت بین شرکتهای تجاری بود.
بکارگیری پروتکل و زیرساختهای اینترنتی، EDI را از یک سیستم ارتباط معین که بر اساس خطوط ارتباط بین شرکتهای بزرگ و روابطی ثابت عمل میکند، متحول ساخته و آن را تبدیل به یک سیستم انعطاف‌پذیر میکند که دامنه آن شرکتهای بسیار بیشتری را در برمیگیرد. شرکتهایی که حتی ممکن است یکدیگر را نشناسند. EDI از طریق اینترنت، EDI یک دهم از طریق VAN هزینه در بردارد و به همبن دلیل اینترنت باعث توسعه EDI میشود. به عنوان مثال وقتی که شرکت بویینگ، سیستم محدود VAN-EDI خود را به یک سیستم EDI اینترنتی تغییر داد، مشتریانی که در یک سیستم سفارش قطعات شرکت میکردند 5 برابر شدند. بر اساس یک تحقیق که در سال 1999 در میان شرکتهای کشورهای صنعتی انجام گرفته است، علیرغم قدمت کاربرد EDI، تعداد شرکتهای دارای وبسایت به مراتب بیشتر از شرکتهایی بوده که از EDI استفاده میکرده‌اند. علاوه بر استفاده از EDI، سه شکل عمده دیگر تجارت الکترونیکی نیز وجود دارد:
استفاده از اینترنت و صفحات وب
بهره‌گیری از اینترانت‌ها: شبکه‌هایی که در داخل شرکتها استفاده میشوند و از پروتکل IP استفاده میکنند که باعث سر و سامان بخشیدن به فعالیتهای داخلی شرکت میگردد.
گسترش اکسترانت: شبکه‌های موجود بین شرکتهایی که طرف تجاری هم هستند و برای تبادل اطلاعات از پروتکل یکسانی استفاده میکنند. شرکتها به منظور همکاری با شرکای تجاری، چنین شبکه‌هایی ممکن است بسیاز عظیم باشند مثلاً اکسترانت هیتاچی شامل بیش از 2100 شرکت است و نیز اینترانت شرکت فورد، 120000 ایستگاه کاری را به هم متصل میکند.
