در اغلب نقاط دنیا انواع کسب و کارها با پیشرفت تکنولوژی و مشخص شدن اهمیت و ارزش زمان، به مرور از حالت سنتی و معمولی که در گذشته انجام می شد، خارج شده است و به سمت کسب و کارهای نوین اینترنتی رفته است که این امر موجب فرصت های شغلی بسیاری برای افراد مختلف شده است.
در کشور ما نیز با افزایش ضریب نفوذ اینترنت، به مرور این امر در حال تحقق است تا جایی که امروزه کسب و کارهای اینترنتی جایگاه ویژه ای بین مردم پیدا کرده اند.
اما در این میان مساله ای که باعث عدم پیشرفت در این حوزه و همچنین بی اعتمادی می شود، عدم تعهد برخی کسب و کارهای اینترنتی به مشتریان است که باعث ضربه زدن به این کسب و کارها می شود چرا که بعضا مشاهده می شود تعداد اندکی از کسب و کارها به تعهدات خود عمل نمی کنند و موجبات بی اعتمادی به این کسب و کارها را فراهم می کنند.
اما چند سالی است که مرکز توسعه و تجارت الکترونیکی، طی اقدامی هوشمندانه نماد اعتماد الکترونیک را ایجاد نموده که طی آن کسب و کارهای اینترنتی تحت حمایت و پوشش این مرکز و طی گذراندن مراحلی، احراز هویت شده و با دریافت نماد اعتماد الکترونیک، به کسب و کار خود اعتبار می بخشند و مشتریان نیز با خرید از کسب و کارهایی که نماد اعتماد دریافت کرده اند، با اطمینان و امنیت خاطر بیشتری خرید انجام می دهند.
در ادامه ذکر این نکته ضروری است که گرچه اعطای نماد و ساماندهی این کسب و کارهای مجازی اقدامی مفید و هوشمندانه برای این کسب و کارها می باشد، اما آیا این کسب و کارهایی که نماد اعتماد دریافت می نمایند، همه در یک سطح هستند؟ آیا همه آنها به یک اندازه به تعهدات خود پایبندند؟ آیا درجه بندی و رتبه بندی برای ضریب امنیت یا ضریب مشتری مداری برای این کسب و کارها نمی بایست لحاظ شود؟
در این رابطه باید عنوان شود که صرف داشتن نماد اعتماد، نمیتوان تمیزی بین کسب و کاهای مختلف قائل شد و می بایست مواردی همچون رتبه بندی کسب و کارهای اینترنتی مطرح شود تا در بین این کسب و کارها، آنهایی که چه از لحاظ پاسخگویی، عمل به تعهدات، امنیت وب سایت، و بسیاری موارد دیگر بهتر از بقیه عمل می کنند، مشخص شود تا به این ترتیب فضای رقابتی بین کسب و کارها برای جلب نظر مشتری پدید آید و سطح کیفی و کمی این کسب و کارها بالا رود و هم عاملی برای اطمینان بیشتر مشتری به کسب و کارهایی که از هر نظر موفق بوده اند و توانسته اند تمام انتظارات منطقی مشتری را برآورده نمایند، باشد.
در حال حاضر پس از بررسی ها و مطالعات متعدد، مرکز توسعه تجارت الکترونیک در راستای انجام ماموریت های خود در حوزه ساماندهی و رتبه بندی کسب و کارهای اینترنتی با هدف فرهنگ سازی و کمک به ارتقای کیفیت فضای تجارت الکترونیک، ضمن تدوین شاخص های رتبه بندی کسب و کارهای دارای نماد اعتماد الکترونیکی، در نخستین گام اجرایی، در نظر دارد نظارت بر نحوه پاسخگویی کسب و کارها به شکایت های دریافتی خریداران را معیاری برای رتبه بندی این کسب و کارها در نظر گیرد و با توجه به بررسی نحوه تعامل و پاسخگویی صاحبان امتیاز کسب و کارهای اینترنتی، در طول سه ماه اخیر، امتیاز دهی اولیه بر مبنای شاخص های تعریف شده را آغاز کرده است که این امتیازات در پنل کاربری کسب و کارها قابل مشاهده است.
اما ذکر این نکته ضروری است که تعامل و پاسخگویی به مشتریان تنها یکی از چندین معیار مد نظر برای رتبه بندی کسب و کارهای اینترنتی است و شاخص هایی مثل امنیت وب سایت، کیفیت ارائه محصول، تجربه مشتری، سیستم یکپارچه فروش، وب سایت بهینه و کارآمد، رعایت کامل مسائل حریم خصوصی و ... همه از عواملی هستند که در اکثر کشورهای جهانبرای رتبه بندی کسب و کارها مورد بررسی قرار گرفته اند.
امید است با اجرائی شدن رتبه بندی کسب و کارهای اینترنتی، فضای امن و پیشرفته تری در برابر کسب و کارهای نوین و مشتریان آنها فراهم شود تا هر چه بیشتر شاهد رشد و پیشرفت این کسب و کارها باشیم.
مصاحبه دکتر رهبری رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی وزارت صمت
